Nawrót choroby alkoholowej jest procesem, który zdarza się wewnątrz osoby uzależnionej, jest związany z powracaniem do aktywnej fazy choroby. Nawrót choroby alkoholowej zdarza się w procesie zdrowienia i jest związany nie tyle z tym co alkoholik robi, lecz z tym co nie zostało zrobione.
Każdy nawrót uzależnienia zaczyna się od niedostrzegalnych zmian w sposobie myślenia – powrót do starych schematów, do dawnych zachowań, nie dostrzeganie poleceń terapeutycznych (m.in. Program HALT), a efektem końcowym może być sięgnięcie po pierwszy kieliszek. Co robić? Jak do tego nie dopuścić?
Objawy nawrotu choroby alkoholowej
Wraz z zakłóceniem procesu trzeźwienia zaczyna się proces nawrotu. Proces nawrotu choroby alkoholowej powoduje złe samopoczucie, odczuwanie cierpienia przez alkoholika.
Typowe objawy nawrotu:
- Zamartwianie się czy trzeźwość się uda
- Zaprzeczanie
- Sztywne zobowiązanie się do trzeźwości
- Kompulsywne próby wymuszania trzeźwości na innych
- Nastawienie obronne
- Zachowanie kompulsywne
- Zachowanie impulsywne
- Tendencje do samotności
- „Tunelowe” widzenie
- Lekka depresja
- Zanik konstruktywnego planowania
- Planów zaczyna brakować
- Bezużyteczne marzenia i rozmyślanie
- Poczucie, że nic nie można rozwiązać
- Niedojrzałe pragnienie bycia „szczęśliwym”
- Okresy zagubienia
- Niechęć wobec przyjaciół
- Łatwe wpadanie w złość
- Nieregularne odżywianie się
- Bierność
- Nieregularne spanie i odpoczywanie
- Postępujący zanik porządku dnia (życia codziennego)
- Okresy głębokiej depresji
- Nieregularne uczestniczenie w mitingach AA czy spotkaniach grup samopomocowych
- Otwarte odrzucanie pomocy
- Rozwijanie postawy „nie zależy mi na tym”
- Brak satysfakcji życiowej
- Poczucie bezsilności
- Żalenie się nad sobą
- Myślenie o towarzyskim piciu
- Świadome kłamstwo
- Całkowita utrata wiary w siebie
- Irracjonalne żale
- Przerwanie wszelkiego leczenia
- Przygniatająca samotność, frustracja, złość i napięcie
- Sięgnięcie po kieliszek
Zapobieganie nawrotom choroby alkoholowej
Zapobieganie nawrotom choroby alkoholowej jest ważną częścią programu terapii w Ośrodku „TU i TERAZ”. Rozpoznanie zagrożenia ułatwiają następujące czynniki:
- Wiedza na temat nawrotów w chorobie alkoholowej oraz sposobów zapobiegania, radzenia sobie;
- Umiejętność odzyskania równowagi, kontroli nad własnymi emocjami i myślami;
- Sporządzenie własnej listy sygnałów ostrzegawczych – zmiany zachowania i myśli mogących świadczyć o nawrocie. Opracowanie planu rozpoznawania oraz postępowania w takich sytuacjach – jak można sobie poradzić zanim straci się kontrolę;
- Pisanie dzienniczka uczuć, codzienna analiza własnego samopoczucia, emocji, osiągnięć, wykonanych obowiązków, pisanie wdzięczności;
- Awaryjny plan powstrzymywania nawrotu choroby alkoholowej – lista z numerami telefonów do osób mogących pomoc i wesprzeć (terapeuta, trzeźwiejący alkoholicy, osoba zaufana); miejsce, do którego należy się bezzwłocznie udać (miting, grupa wsparcia, poradnia psychologiczna, ośrodek uzależnień itp.);
Każda osoba uzależniona musi pamiętać o wyzwalaczach – mogą być to miejsca kojarzące się z piciem, tzw. „toksyczne” otoczenie, spotykanie nietrzeźwych ludzi, reklama alkoholu, barek domowy – ważna jest świadomość i czujność.
Istotną kwestią w leczeniu alkoholizmu i procesie trzeźwienia jest uczestnictwo w grupach wsparcia, mitingach (Wspólnota AA, grupy prowadzone w ośrodkach uzależnień). Nie warto stawiać sobie za cel samodzielnego poradzenia sobie z alkoholizmem i nawrotami choroby alkoholowej – trzeźwieć w samotności się nie uda!
