Przeszkody na drodze do podjęcia leczenia alkoholizmu

Jego postawa i motywacja do zmian są najważniejsze, ponieważ w przypadku zmuszenia alkoholika do leczenia wbrew jego woli, po terapii może on bardzo szybko wrócić do picia. Dlatego alkoholikowi należy pozostawić wybór, co chce dalej ze swoim życiem zrobić. Właśnie to jest wybór między życiem, a śmiercią.

Zobacz również: Jak przekonać osobę uzależnioną do leczenia?

Mechanizmy obronne choroby alkoholowej

Pomimo ponoszenia szkód i strat związanych z nadużywaniem alkoholu, osoba uzależniona nie zmienia swojego zachowania i coraz bardziej pogłębia swoje problemy. Oczywiście z jednej strony pojawiają się biologiczne objawy uzależnienia (zmiana tolerancji na alkohol, zespół abstynencyjny, przymus picia itd.), z drugiej jednak strony odpowiadają za to rozwijające się psychologiczne mechanizmy uzależnienia. Stanowią one formę mechanizmów obronnych uniemożliwiających realne spostrzeganie sytuacji. Mechanizmy te uszkadzają funkcjonowanie osoby w sferach emocjonalnej, poznawczej oraz tzw. struktury „Ja”.

Choroba alkoholowa jest typowym przykładem uzależnienia, w którym dochodzi do wytworzenia specyficznych mechanizmów obronnych, które służą podtrzymywaniu picia.

Mechanizm iluzji i zaprzeczania

Osoby uzależnione od alkoholu mają problem z racjonalnym myśleniem, które ustępuje miejsca myśleniu magiczno-życzeniowemu. Myślenie to polega na zaprzeczeniu oczywistym powodom zaprzestania picia i tworzeniu iluzji, aby nie dostrzegać negatywnych skutków picia alkoholu i nadal móc sięgać po niego. Mechanizm iluzji i zaprzeczania charakteryzują:

1. Zaprzeczanie: twierdzę, że nie mam problemu z piciem, pomimo obiektywnych dowodów i wskazówek najbliższych („to nie tak… piję tyle co inni… to nie ja…”)
2. Minimalizowanie: pomniejszam problem („trochę wypiłem… piwko… małpeczka… piło się… zdarzyło się…”)
3. Obwinianie: przerzucam odpowiedzialność za swoje picie („w takim kraju… wszyscy pili więc… mając taką żonę… za takie pieniądze…”)
4. Racjonalizacja: usprawiedliwiam picie („nie załatwiłbym tej sprawy bez… lekarz mi zalecił na nerki… wyszedłbym na gbura…”)
5. Intelektualizacja: ubieram problem w piękna formę, teoretyzuję („statystycznie przypada na mnie… reaguję tylko na dysonans poznawczy…”)
6. Odwracanie uwagi: zmieniam temat, buduję fantazję na temat własnej wielkości („zgoda, ale mam świetny dowcip… nie wiedzą kim jestem…”)
7. Poprawianie przeszłości: zapominam i zniekształcam wspomnienia („zawsze wspaniale się bawiliśmy… to były czasy…”)
8. Marzeniowe planowanie: tworzę nierealną wizję rozwiązania problemu („teraz na pewno nie stracę kontroli… tym razem mi się uda…”)
9. Izolacja od teraźniejszości: („nie widzę… nie słyszę… nie czuję…”)
10. Uciekanie w przyszłość: („od jutra wezmę się za siebie… będzie inaczej… każdy upada, ale od jutra… teraz będę pił tylko…”)
11. Unikanie odpowiedzialności: („uwzięli się na mnie… jestem ofiarą… co się stało to się nie odstanie… co było a nie jest…”)
12. Zabiegi magiczne: („nie będę o tym myślał to będzie OK… trzeba mieć silną wolę… człowiek uczy się na błędach… jak sam sobie nie pomogę to nikt mi nie pomoże…”)

Przeczytaj również: Kiedy zaczyna się alkoholizm? Utrata kontroli nad piciem

Mechanizm nałogowej regulacji emocji

Osoby uzależnione od alkoholu mają w dużej mierze zdeformowany obszar emocji.

1. Pojawianie się rożnych emocji interpretowane jest jako chęć picia („jestem smutny lub wesoły, więc chce mi się pić”), picie w celu ich uśmierzenia.
2. Wywoływanie zachowań, sytuacji i myśli powodujących pojawianie się emocji „usprawiedliwiających” picie („tak mnie zdenerwowała, że tylko pić…”) Niski poziom odporności na stres, frustrację, rozdrażnienie, znudzenie, monotonię. Szukanie ulgi w piciu.
3. Przykre stany emocjonalne są zapowiedzią przyjemnych: cierpienie– ulga, lęk– uspokojenie, przygnębienie– pobudzenie.

Mechanizm rozpraszania i rozdwajania „ja”

U osób uzależnionych zaciera się poczucie tożsamości, upośledzona zostaje zdolność podejmowania decyzji. Działa tutaj tzw. mechanizm rozpraszania i rozdwajania „ja”, który charakteryzują:

1. Okresowe poczucie upadku, poniżenia, bezradności, podłości na przemian z poczuciem mocy, dumy, kontroli, doskonałości, euforii;
2. Rozlanie się granic „JA”, utrata poczucia wpływu na wydarzenia („nic ode mnie nie zależy… nie da się…);
3. Sztywność w przestrzeganiu norm lub nagminne ich łamanie;
4. Duma alkoholika („ja wiem lepiej… nie dałem sobie wyprać mózgu…”).

Nasilone działanie mechanizmów obronnych w chorobie alkoholowej powoduje, że osobie chorej trudno jest samodzielnie zatrzymać uzależnienie i zmienić swój sposób funkcjonowania oraz sposoby myślenia.

Sprawdź: Leczenie uzależnienia od alkoholu – Role osób najbliższych

Każdy alkoholik, by dojrzeć do decyzji o terapii alkoholowej, musi osiągnąć swoje dno. Czasem tym dnem może być utrata zdrowia, rozpad albo groźba rozpadu rodziny, problemy w pracy, konflikty z prawem. Decyzja o poddaniu się leczeniu w ośrodku uzależnień zawsze jest efektem podobnych bolesnych doświadczeń, które zmuszają alkoholika do uznania, że nie może nadal żyć tak, jak żył.

Zmagasz się z problemem alkoholowym? Nie musisz mierzyć się z nim sam. W Tu i Teraz doskonale wiemy jak trudna jest to walka. Pozwól sobie pomóc! Jeśli masz pytania lub wątpliwości, zadzwoń do nas. To nic Cię nie kosztuje, a może być najważniejszym krokiem w Twojej drodze do trzeźwości!