Uzależnienie od leków rozwija się stopniowo, ma kilka etapów.
- Pierwszym z nich jest sięganie po środki farmakologiczne (leki przeciwbólowe, preparaty uspokajające, nasenne itp) w celu leczenia dolegliwości i schorzeń. Na pierwszy rzut oka wygląda jak zwykle zażywanie medykamentów. Jednak osoba uzależniona odczuwając pozytywne działanie substancji na organizm przyjmuje leki już nie w celu leczenia lecz wtedy, kiedy potrzebuje doznania odurzającego efektu substancji.
- Długotrwałe i nadmierne zażywanie leków lub środków psychoaktywnych powoduje kolejny etap rozwoju zależności lekowej – uzależnienie psychiczne, a później uzależnienie fizyczne. U osoby uzależnionej pojawiają się natrętne myśli, lęki i mocny przymus zażywania leków lub środków psychoaktywnych.
- Ostatni etap rozwoju uzależnienia od leków charakteryzuje się stopniowem wycofywaniem się z życia towarzyskiego, rodzinnego i społecznego. U lekomana następuje całkowita degradacja uczuciowa i umysłowa. Wszelka aktywność i myśli osoby uzależnionej od leków skierowane są na zdobyć kolejnych dawek leków lub środków psychoaktywnych. Samotność i całkowita bezradność, wyczerpanie psychiczne i fizyczne, cierpienie i odrętwienie emocjonalne – takie są główne skutki lekomanii.